Akhmetova, çalışmasında Spotify ve podcast platformlarının bu dönüşümdeki merkezi rolüne dikkat çekiyor. Spotify gibi akış hizmetleri ve çeşitli podcast mecraları, kullanıcılarına zaman ve mekân bağımsız içerik sunarak radyo yayıncılığının sınırlarını genişletiyor.
Dijitalleşmenin Radyoya Etkisi
Araştırmada, dijitalleşmenin radyo yayıncılığında teknik altyapıdan içerik üretimine, reklam gelirlerinden dinleyici etkileşimine kadar pek çok alanda değişim meydana getidiği vurgulanıyor. Mobil cihazlar ve uygulamalar sayesinde radyolar artık sadece sabit cihazlardan değil, her an her yerden dinlenebiliyor. Bu durum, özellikle genç dinleyicilerin farklı mecralara yönelmesini hızlandırıyor.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) verilerine göre, Türkiye’de günlük ortalama radyo dinleme süresi 2014-2019 arasında %46 oranında azalarak 1 saat 43 dakikaya düştü. Avrupa genelinde aynı dönemdeki düşüş oranı ise %18 olarak kaydedildi.
Reklam Gelirlerinde Çifte Görünüm
Rapora göre, dijitalleşme reklam yatırımlarının yönünü değiştirse de radyo hâlâ önemli bir mecra olma özelliğini koruyor. Türkiye’de 2023 yılında radyo reklam yatırımları bir önceki yıla göre %101 artarak 1 milyar 623 milyon TL’ye ulaştı. Ancak aynı dönemde reklamveren sayısında %3, reklam sürelerinde ise %16,9’luk bir düşüş yaşandı.
Podcast Patlaması ve Küresel Veriler
Podcast, 2000’li yılların başında internet üzerinden ses dosyalarının paylaşılmasıyla doğdu ve bugün bağımsız bir medya formatına dönüştü. 2024 itibarıyla dünya genelinde 504,9 milyon kişi podcast dinliyor. Bu rakam internet kullanıcılarının %23,5’ine karşılık geliyor.
We Are Social verilerine göre, 16-64 yaş arası internet kullanıcılarının %21,2’si haftada en az bir kez podcast dinliyor. Türkiye’de bu oran %16,3 seviyesinde. Podcast dinleme süreleri dünya genelinde ortalama 1 saat 2 dakika iken, Türkiye’de 49 dakika.
Geleneksel Radyo ve Dijital Platformların Farkı
Araştırmada, geleneksel radyonun canlı yayın, toplulukla bütünleşme ve gazetecilik standartları gibi güçlü yanlarını koruduğu; ancak dijital platformların kişiselleştirilebilir içerik, yüksek kullanıcı kontrolü ve küresel erişim gibi avantajlar sunduğu belirtiliyor.
Sonuç ve Öngörüler
Akhmetova’ya göre, dijitalleşme geleneksel radyo dinleyicisini azaltmış olsa da yeni fırsatlar doğuruyor. Spotify ve podcastler, dinleme alışkanlıklarını kökten değiştirerek içerik üreticilerine daha özgür ve esnek bir alan sağlıyor. Gelecekte dijitalleşmenin etkilerinin daha da derinleşmesi ve radyo yayıncılığının yeni formatlarla zenginleşmesi bekleniyor.
