2020

YÖNETİM ÇALIŞTAYI

BÜLTENİ

ÇALIŞTAY

SONUÇ BİLDİRGESİ

11/12 Ocak 2020 tarihlerinde Antalya’da tüm yönetim kurulu üyelerinin katılımıyla gerçekleştirilen RATEM “Yönetim Çalıştayı 2020” içinde yayın kuruluşlarının temel sorunları ele alınmıştır.

Bunlar ;

• Yayınlarda Kullanılan Telife

       Konu Eserlerin Kulanım Bedelleri

• Zorunlu Yayın/ Kamu Spotu

• TÜRKSAT Kapasite Kullanımı

• Kule A.Ş (İstanbul Çamlıca)

• RATEM Bilişim A.Ş

5846 Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu

(Yayıncı Kuruluşların Müzik Alanı Meslek Birlikleriyle İlgili Yaşadıkları Sorunlar ve Meslek Birliğimizin Lisanslama Faaliyetleri)

Meslek Birliğimize üye yayıncı kuruluşların, meslek birlikleriyle olan ilişkilerinde Meslek Birliğimize yansıyan durumlar değerlendirilmiştir.

Bu noktada; Üyelerimizin yayınlarında yer verdikleri müzik eserleri kullanım bedelleri bakımından çeşitli sorunlar  yüzünden varlıklarını sürdüremez hale geldikleri değerlendirilmiştir. Ulusal üyelerimize uygulanan tarife farklılıkları rekabet koşullarını zorlamaktadır. Aynı statüde yayın yapan kuruluşların farklı bedeller ödemesi kabul edilemez bir durumdur. Özellikle yerel ve bölgesel düzeyde bir çok yayıncı kuruluşun meslek birliklerine bedelleri ödeyemediği, bir çok yayıncı kuruluşla meslek birlikleri arasındaki sözleşmelerin feshedilmiş olduğunu; ödeme yapamayan yayıncıların sözleşmelerini feshetmek istediği; aynı bölge içinde bazı yayıncılar senelerdir ödeme yaparken, bazı yayıncıların senelerdir ödeme yapmadığı, bu durumun haksız rekabet oluşturduğu belirtilmiştir. Yaşanan sıkıntının sebebinin ise, meslek birliklerince talep edilen bedellerin, yayıncı kuruluşların gelirleri dikkate alındığında ödenemez seviyelere ulaşması ve buna karşın, ilgili mevzuatta yer alan ceza tehdidi sebebiyle kullanım bedellerinin makul seviyede belirlenmesi için ortak bir platform oluşturulamaması olduğu tespit edilmiştir.

Özellikle RATEM’in 2006 ve 2008 yıllarında yüzlerce üyesi adına müzik alanındaki meslek birlikleri ile gerçekleştirdiği görüşmeler neticesi oluşturulan tarifelerin yerel ve bölgesel yayıncılar yönünden makul olduğu, ancak anılan tarihten sonra yayıncıların reklam gelirlerinde yaşadığı düşüşe karşın meslek birliklerine ödenen bedellerin her yıl artmaya devam ettiği ve nihayetinde mevcut durumda talep edilen bedeller ödenemez hale geldiği görülmüştür. Meslek Birliğimize sunulan örneklerde, talep edilen bedellerin yayıncı kuruluşların toplam gelirlerini dahi aştığı, asgari miktarların dahi yayıncılığı gerçekleştirilemez hale getirdiği görülmüştür.

Zorunlu Yayın / Kamu Spotu

Üyelerimiz  tarafından  yapılan  bildirimler ve yeni yasal düzenlemeler de dikkate alındığında, zorunlu yayınlar konusunun, yayıncılar açısından oldukça olumsuz bir seviyeye ulaştığı tespit edilmiştir. Bilindiği gibi geçmişte yaşanan benzer  sıkıntılar akabinde 6112 sayılı Kanunun 48’inci maddesi ile zorunlu yayınlara açık şekilde sınırlama getirilmiş bulunmaktadır. Ancak aradan geçen sürede bir çok kamu kurumu tarafından (6112 sayılı Kanun’daki düzenlemeye aykırı olarak) getirilen düzenlemelerle bugün zorunlu yayınlar son derece belirsiz bir hale gelmiştir. Bu noktada şu hususa da dikkat edilmelidir: Eğer, zorunlu yayınlara hiçbir sınır konulmaz ise her kamu kurumunun, (kendi mantığı içinde haklı olmakla beraber), sınırsız bir şekilde yayıncılık alanına müdahale etmesi söz konusu olacaktır. Kaldı ki, bu düzenlemelerde, zorunlu yayınların toplam süresi, hangi saatler içinde ne şekilde yayınlanacağı ayrıntılı olarak belirtilmekte ve genel olarak yayıncıların en yoğun reklam aldığı saatler içinde yapılması istenmektedir.

Bu çerçevede yapılan değerlendirmede, mevzuattaki yayıncıların ücretsiz zorunlu yayın yapmak zorunda olduğu düzenlemelerin gözden geçirilerek, 6112 sayılı Kanunun 48.ci maddesine aykırı nitelikte yapılan düzenlemelerin kaldırılması gerektiği; eğer, kamu otoritesi tarafından belirtilen yayınların kamu menfaati yönünden zorunlu olduğu düşünülüyor ise bu durumda, anılan zorunlu yayınların makul bir bedel karşılığı yapılması gerektiği değerlendirilmiştir. Aksi durumda yayıncı kuruluşlar, hiçbir hukuki temeli bulunmayacak ve Anayasa’ya da aykırı olarak değerlendirilen şekilde sınırsız zorunlu yayın yapmak zorunda kalacaklardır.

Yine önemle değerlendirilmesi gereken bir konu da “kamu spotları” konusudur. Her ne kadar yasal çerçevede kamu spotlarının yayınlanması zorunlu değil ise de; spotlarının kamuoyuna ulaştırılabilmesi için yeni bir sistem önerilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, en uygun sistemin kamu spotlarının da belirli bir ücretlendirme karşılığı yayınlanması gerektiği düşünülmektedir. Aksi durumda, ciddi maliyetlerle hazırlanmış olan  spotların işlevsiz kalmış olacağı gibi kamusal menfaat de sağlanamamış olacaktır.

Dolayısıyla, “zorunlu yayınlar” ve “kamu spotları” konusunun, yayıncı kuruluşlar açısından son derece önemli ve öncelikli olduğu değerlendirildiğinde, gerekli kararların yönetim kurulunda alınarak, ilgili kamu otoriteleri ile görüşmelerin gerçekleştirilmesine, ayrıca, anılan düzenlemelerle ilgili muhtemel etkilerin ölçülmesine yönelik teknik ve hukuki değerlendirmelerin de yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.

TÜRKSAT

Üyelerimizden gelen bildirimler doğrultusunda, başta bölgesel ve yerel radyolar olmak üzere yayıncı kuruluşların özellikle fiyat politikası sebebiyle milli uydu olan TURKSAT yerine daha uygun bedelli olduğundan yurtdışı uydu operatörlerine gidildiği tespit edilmiştir. Ayrıca, MPEG2 ve MPEG4 olarak 1 Mbps olarak uygulanmasının da bu seçimde önemli olduğu görülmüştür.

Bu doğrultuda yapılan değerlendirmede, TURKSAT uplink hizmet bedellerinin piyasa şartlarının üzerinde olduğu görüldüğünden anılan bedelin yeniden belirlenmesinin yayıncılar için önemli olduğu tespit edilmiştir. Yapılan teknik çalışmada aylık bedelin 500. USD bedeli aşmaması gerektiği değerlendirilmiştir.

Ancak gerek bu bedelin ve gerekse radyo  kapasite kullanım ücretlerinin USD olarak ödenmesinin uygulamada bir çok soruna yol açtığı da görüldüğünden; USD olarak belirlenen bedellerin belirli dönemler için Türk Lirasına çevrilerek sabit bir bedel oluşturulmasının önemli olduğu değerlendirilmiştir. Keza ödemeyle ilgili ön ödeme ve benzeri uygulamaların da yayıncılar açısından sorun yarattığı tespit edilmiştir.

Bu durum yanında, bölgesel ve yerel yayıncıların aynı transponder da toplanıp sıralamada üst sıralara alınmasının ve imkan dahilinde TRT yakınına çekilmesinin uygun olacağı değerlendirilmiştir.

Bir diğer önemli durum olarak, MPEG4 olarak 1 Mbps ve altı, MPEG2 olarak 2 Mbps ve altı yayın yapmak isteyen kuruluşlarla ilgili yeni bir düzenleme yapılmasının faydalı olacağı görülmüştür. Yapılan teknik değerlendirmede, MPEG4 olarak 1 Mbps ve altı, MPEG2 olarak

2 Mbps ve altı yayın yapmak isteyen kuruluşların aynı kapasite içinde kullanılarak multiplex sistem vasıtasıyla yayın yapmasının sağlanması ile bu sorunun çözülebileceği  anlaşılmıştır.

Belirtilen açıklamalar doğrultusunda, gerekli teknik çalışmanın da yapılarak Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek bir heyetin oluşturulması ve bu heyetin TURKSAT ve ilgili kamu otoriteleriyle görüşerek çözüm önerilerini ve talepleri sunmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.

Kule A.Ş.

İstanbul’da radyo yayını yapan üyelerimizle ilgili olarak, yeni yapılan kule ve bu kulenin kullanımıyla ilgili bazı belirsizliklerin devam ettiği belirtilmiştir. Özellikle, yeni kuledeki kapasite kullanım bedellerinin henüz belirlenerek kamuoyu ile paylaşılmadığı; buna karşın farklı bedellere yönelik duyumların olduğu ifade edilmiştir. Nihayetinde henüz yapılan resmi bir bildirim olmadığından, konuya ilişkin net bir değerlendirme yapılabilmesi mümkün değilse de belirlenecek kullanım bedelinin yayıncılar açısından kabul edilebilir olması için halihazırda ödemekte oldukları kule kullanım bedellerini aşmaması gerektiği; kaldı ki, kurulması düşünülen kule içinde, elektrik başta olmak üzere, bir çok kaleme ilişkin ortak giderlerin daha düşük olması sebebiyle bu talebin son derece haklı bir talep olduğu ifade edilmiştir. Diğer yandan, ulusal, bölgesel ve yerel radyo mecrasının 2018 yılı toplam geliri 243.912.000.TL civarındadır (kaldı ki, bu gelirin %70 civarındaki kısmı ulusal radyo kuruluşlarına aittir); bu çerçevede her ne kadar İstanbul’un anılan pastadaki payı yadsınamaz ise de belirlenecek bedellerin (gerek ulusal ve gerekse bölgesel ve yerel) yayıncı kuruluşlar yönünden rekabet doğurmayacak, sektörün yapısını değiştirmeyecek; mevcut yayıncılar yönünden, yayın yapmayı olanaksız kılmayacak seviyede olması gerekmektedir.

Yayıncılar açısından, kule kullanım bedeli yanında özellikle üzerinde durulması gereken hususlar da şöyledir: Mevcut yayın kuruluşlarının yayın erişimleri ile elektromanyetik alan şiddetinin tespit edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, gerek test sürecinde teknik izleme komitesinin oluşturulması, gerekse Kule A.Ş Yönetiminin karma modele dönüştürülerek yayın kuruluşları temsilcilerinin yönetime alınmasının sağlanması sistemin işleyişi açısından son derece önemli görülmüştür.

Bu doğrultuda konunun aciliyeti de dikkate alınarak anılan tespitlerin  ilgili  mercilerle paylaşılmasına ve belirtilen taleplerin gerçekleşmesi için gerekli girişimlerin yapılması öncelikler arasına alınmıştır.

RATEM Bilişim A.Ş

​

Meslek Birliğimizin 2 Kasım 2019 tarihinde gerçekleştirdiği Genel Kurul’da aldığı kararlar çerçevesinde radyo ve televizyonlar için digital platform oluşturma çalışmaları radyo kuruluşları bakımından tamamlanmış ve test süreçleri devam etmektedir.

Bu yönde üyelerimizin de içinde yer alması düşünülen çok ortaklı kuruluş çalışmaları ise sürmektedir. Yakında konuyla ilgili detaylar üyelerimize birebir bilgilendirme yoluyla gerçekleştirilecektir.

Telif Hakları Genel Müdürü  Sayın Ziya Taşkent ile ;

​

  1- Üyelerimizin yayınlarında yer verdiği telif konu eserlerle ilgili olarak yaşadığı sorunlar ele alındı özellikle kullanım bedellerin artık 5846 sayılı Kanun 42. Maddesine aykırılık teşkil eder hale geldiği vurgusu yapıldı, bununla ilgili olarak ortak çözüm üretebilmesi için gerekli girişimlerde bulunma konusunda görüş alış-verişinde bulunuldu. Programa Yönetim Kurulu üyelerimiz Zafer Beyaz ve Murat Karaman da katıldılar.

RTÜK Başkanı Sayın Ebubekir Şahin ile;

​

1. Kule A.Ş

2. Zorunlu Yayınlar-Kamu Spotu

3. Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik ilgili gelişmeler değerlendirildi, RATEM Bilişim A.Ş. Dijital Platform İşletmeciliği ve gelinen aşamalarla ilgili bilgi verildi. Programa Yönetim kurulu üyelerimiz Zafer Beyaz ve Murat Karaman da katıldılar.

RTUK Başkan Yardımcısı İbrahim Uslu Makamında Ziyaret Edildi.